Het is gezellig druk in de persruimte van het Belgische Groezrock festival, het zonnetje schijnt en op de achtergrond klinkt er lekkere muziek: ideale omstandigheden om even bij te praten met Atom Willard, drummer van de Amerikaanse punkrockband Against Me!. De band heeft een bijzonder jaar achter de rug dankzij de release van het veelgeprezen album Transgender Dysphoria Blues, een beladen plaat waarop zangeres Laura Jane Grace openhartig vertelt over haar geslachtsverandering. Met Atom hebben we het uiteraard over deze plaat en de impact hiervan, maar ook over toekomstige projecten en zijn rol in de band.
Transgender Dysphoria Blues
“Voor ons is er sinds de release van Transgender Dysphoria Blues weinig veranderd als je het hebt over wat die plaat voor onszelf betekent. Een groot verschil is wel dat inmiddels een veel groter publiek bekend is geworden met de liedjes. Je ziet de reacties van mensen; we horen verhalen van mensen die het moeilijk hebben – dat ze geraakt worden door onze muziek, en dat ze er troost in vinden. Die verhalen kunnen we echt niet vaak genoeg horen. ‘Black Me Out’ is zo’n nummer waarmee veel mensen zich verbonden voelen. Het is best universeel. Ik denk dat iedereen wel eens slecht is behandeld door iemand in zijn of haar leven – iemand die daar eigenlijk niet in thuishoort. Daar horen we veel over terug. Het geeft ontzettend veel voldoening om iemand het gevoel te kunnen geven dat ze zichzelf kunnen zijn, en dat ze een verschil kunnen maken.”
“We willen mensen graag aanmoedigen om zelfverzekerd te zijn, en om zich op hun gemak te voelen in voor hen onbekende situaties. Er zijn vast een hoop Against Me! fans die al jaren naar de muziek luisteren, maar nooit door hebben gehad dat Laura worstelde met genderdysforie. Nu kunnen ze daarop terugkijken en inzien dat het al heel lang speelt, maar dat het de band niet heeft veranderd. Misschien willen ze zich daardoor meer verdiepen in dit soort problemen. Als je daarvoor openstaat en je houdt van dit soort [punkrock] muziek, dan kun je zoveel leren over een segment van de maatschappij waar veel mensen weinig van weten.”
“Transgender Dysphoria Blues heeft een heel specifiek thema, maar het is absoluut niet pretentieus. Laura heeft het over zichzelf en ze is heel eerlijk over de dingen die zij voelt en over wat ze heeft meegemaakt. In feite is het eigenlijk net als ieder ander Against Me!-album. Het is autobiografisch, en vanuit een heel direct perspectief geschreven. Het is een plaat die min of meer moest worden uitgebracht, omdat het verhaal erachter dringend moest worden verteld. Daarom is het zo goed uit de verf gekomen. En het is fijn om er deel van uit te maken.”
Identiteit en seksualiteit
“Het is lastig te zeggen of dit album net zo’n impact had gehad als het onder het oorspronkelijke thema – het verhaal van een fictieve transseksuele prostituee – was uitgebracht. Ik denk het eigenlijk niet, want ik weet niet of de nummers op dezelfde manier gemaakt zouden zijn, of dat ze überhaupt op het album zouden komen. Dat komt ook doordat we het dat oorspronkelijke idee al vrij snel achter ons hebben gelaten. Zeker 80% van de tracks zijn pas daarna tot stand gekomen. We maken geen muziek met vooraf vastgestelde onderwerpen of doelen, want dat haalt niet het beste in je naar boven. Als je ergens enthousiast over bent en je kunt dat enthousiasme overbrengen op anderen, dan zit je goed. Ik ben heel blij met wat we uiteindelijk geproduceerd hebben.”
“Identiteit en seksualiteit zijn altijd al een belangrijk onderdeel geweest van de teksten van Against Me!, maar op deze plaat heeft Laura eindelijk een groot deel van haar gevoelens eruit kunnen gooien en ze kan er nu openlijk over praten. Ze zal dit soort onderwerpen wel blijven aansnijden, maar ze schrijft altijd over wat zich op dat moment in haar hoofd afspeelt. Dus ook over allerlei andere dingen waar ze het over wil hebben. We zijn al bezig met de voorbereidingen voor onze volgende plaat, en de nummers die we tot nu toe hebben geschreven gaan geen van allen over dit onderwerp [genderdysforie]. We gaan echter eerst nog een livealbum uitbrengen. We wilden niet één specifiek concert opnemen, dus hebben we hebben een jaar lang over de hele wereld shows opgenomen. Het is een goede weerspiegeling van onze optredens, al is het natuurlijk leuker om het in het echt mee te maken.”
Samenwerking en succes
“Gisteren speelden we in Amsterdam. Bitterzoet is een kleine zaal, maar er waren veel mensen en er was zoveel energie. Het was echt een leuke avond. Ons tourschema liegt er ook niet om: het is best intens. Maar voor ons komt het best goed uit, want we wonen allemaal behoorlijk ver van elkaar vandaan, en als we op tour zijn hebben we de kans om met z’n allen tegelijk te werken aan onze muziek. We kunnen dan op willekeurige momenten dingen uitproberen, dus in die zin is het fijn om zo vaak onderweg te zijn. Aan de andere kant gebeuren de beste dingen soms als je in relaxmodus bent, en voor ons zijn er weinig momenten van rust. Toch hebben we nu al zo’n negen nummers klaarliggen voor het volgende album en we beginnen in september met de opnames, dus dat gaat de goede kant op.”
“Laura en [gitarist] James zijn heel gastvrij en staan open voor van alles. Ze staan open voor mijn ideeën en de artistieke dingen die ik wil uitproberen. Dat is best wel anders in vergelijking met een aantal andere bands waar ik in gespeeld heb. Het voelde nooit aan alsof ik de nieuweling was. Het was vrij snel duidelijk wat we gingen doen en wat mijn rol daarin zou zijn, maar ook dat het absoluut een samenwerking zou zijn. Het is ongelofelijk cool om deel uit te maken van een band waar het groepsgevoel zo hoog in het vaandel staat.”
“Er zijn zoveel bands die ik vreselijk vind, bands die saaie muziek maken en totaal geen boodschap hebben. En toch behoren ze tot de beroemdste bands ter wereld. Dan vraag je je af hoe je succes moet definiëren. Ik denk dat het voor iedereen verschillend is. Ben je ook succesvol als je een zaal met 400 mensen compleet op z’n kop kan zetten? Wat mij betreft wel. We hebben geweldige shows gehad in Italië, Zwitserland, Zweden, Duitsland. De show in Amsterdam was een enorm succes. De energie en de emotie die daar aanwezig was – dat krijg je niet snel voor elkaar in een zaal met 4000 man. Maar waar we ook zijn: als mensen blij zijn om ons te zien, zijn wij blij om voor ze te spelen!”