We hadden het stiekem al een beetje zien aankomen; de laatste dag van Down The Rabbit Hole, da’s er eentje voor de échte fijnproever. Er is al veel over geschreven; Erik van Eerdenburg is lang bezig geweest Tame Impala binnen te halen voor zijn festival, dat mislukte omdat Kevin Parker – volgens het geruchtencircuit nota bene wegens familie-verplichtingen – vandaag voor een weekje naar Australië vloog. Van Eerdenburg bleef toen zitten met een onoplosbaar gat in zijn programma. Uiteindelijk werd ervoor gekozen het gat dat ontstond niet (echt) op te vullen; de laatste festivaldag werd zo een échte slotklap ontnomen.
Dat is natuurlijk jammer, maar heeft ook zo z’n voordelen. Stonden de tenten op zaterdag zo vol dat er soms letterlijk geen muisje meer in de tent kon (The National!), daar was het op zondag extreem rustig. Veel bezoekers lieten, zeker nadat er zondagochtend wéér een enorme hoosbui over de inmiddels totaal bemodderde Groene Heuvels trok, de muzikaal moeilijke laatste dag dan ook voor wat het was. Sterker nog, uit onofficiële schatting van ondergetekende volgt dat zeker eenvijfde van de bezoekers deze zondag oversloegen. Zonde, want aan het einde van de laatste festivaldag telden wij nog behoorlijk wat muzikale verrassingen en zij die bleven zagen zelfs de zon nog even. Dit is ons verslag van de laatste dag van Down The Rabbit Hole 2016.
Pat Thomas & Kwashibu Area Band
Down The Rabbit Hole heeft een mooie traditie in het boeken van wereldmuziek. Zou ook zonde zijn als ze dat niet deden met Mundial in hetzelfde weekend en Neerlands wereldmuziekhoofdstad Nijmegen (denk bijvoorbeeld aan de jaarlijkse Music Meeting) om de hoek. Eerder mochten onder meer Damian Marley (Jamaica), Jungle by Night (Amsterdam), Bassekou Kouyaté en Songhoy Blues (Mali) opdraven, eerder dit festival kwam Vaudou Game (Togo) al langs, en met Pat Thomas krijgt de vlaggetjesverzamelaar er nog een land bij. De Ghanees werkte voor zijn laatste plaat samen met Tony Allen, die nog slagwerker is geweest bij Fela Kuti zelf. Helaas ontbreekt zowel van hem als van Ebo Taylor, die andere grote Highlifelegende, ieder spoor. Dat zou je heel jammer kunnen noemen, ware het niet dat diens vervangers ook uitstekende, overtuigende muzikanten zijn. Negen stuks, tellen we er maar liefst, en ze brengen de Highlife-funk met verve. Of de Hotot dat ook slikt? Wij denken dat Thomas wel eens een beter luisterend publiek gehad heeft, maar de sfeer is er niet minder om. Tot ver achterin de tent staat niemand stil en participeert iedereen in het vrolijke volksfeest dat ongeveer overal waar het kleurrijke gezelschap speelt, ontstaat. Dat maakt Pat Thomas en zijn Kwashibu Area Band tot een geschikte opener voor eigenlijk ieder festival.
Car Heat Headrest
Dat Amerikaans multitalent Car Seat Headrest op de achterbank van zijn auto een stel fantastische nummers heeft geschreven, daar is iedereen het wel over eens. Waar echter minder consensus over bestaat, is over de liveshows van de Canadees. Je moet er je aandacht in elk geval zelf bijhouden, want begeester Will Toledo geeft weinig aanknopingspunten. Hij doet ons zelfs wel wat aan Elvis Costello denken, maar dan wel met het charisma en de stem van Interpol-frontman Paul Banks. Wie zich echter niet laat afleiden door al die aphatie heeft een fantastisch uurtje. Op de tien (!) albums die Toledo (23 jaar!) op z’n naam heeft staan absoluut voldoende meeslepende tracks om een uur te vullen, en uitschieters zoals het singlefähige Fill In The Blank en het meeslepende epos Vincent zijn zelfs uitspringers. Conclusie? Car Seat Headrest is een ruwe diamant in z’n meest pure vorm; beetje polijsten, en de pure schoonheid komt vanaf naar boven.
Rico & Sticks #OPGEZWOLLETOTNU
Precies tien jaar geleden geven Rico & Sticks samen met kompaan Delic hun allereerste major festivalshow met Opgezwolle. Net na het uitkomen van Eigen Wereld dwong Opgezwolle op een gedenkwaardige manier het respect van Pinkpop af. Een gouden toekomst in het verschiet, zo dachten we toen. Niets bleek echter minder waar. Eigen Wereld bleek de laatste plaat die de formatie tot de dag vandaag opnam. Er kwam nog een langspeler van Fakkelteit (Sticks en Delic), beide heren namen tracks op met producer A.R.T. en er kwamen twee gelegenheidsformaties (Great Minds, Fakkelbrigade). Tijdens #Opgezwolletotnu komen al die projecten langs. Onbedoeld wordt in de show nogmaals benadrukt wat een uniek project Opgezwolle eigenlijk was. Het is ongelofelijk hoe actueel de bijna wereldbeschouwelijke teksten van tracks als Gekkenhuis en Gekke Gerrit anno 2016 nog zijn en mooier dan de beats van Delic zijn beats sowieso nooit meer gemaakt. Het succes is ook af te zien aan de manier waarop undergroundtracks als Verre Oosten en Hoedenplank meer dan tien jaar na release nog steeds een tent compleet op z’n kop zetten. Sterker nog, het verschil met de niet-Opgezwolletracks die door A.R.T. en Kubus op de decks worden gegooid is eigenlijk iets te groot. We hebben heimwee en wensen nieuw werk. Want, als je getweeën zo’n scherpe pen hebt dat je werk zelfs tien jaar na dato nog zeggingskracht heeft, ben je nog veel te actueel voor de retrospot.
Suede
De Down The Rabbit Hole-zondag was er een van lesjes. Waar Opgezwolle een lesje Nederhop kwam geven, en Pat Thomas ons leerde wat we verstaan onder highlife, daar is Suede verantwoordelijk voor een Britpop-masterclass. Begin jaren ’90 waren de Britten waren met Blur, The Stone Roses, Oasis en The Verve onderdeel van The Big Five. De formatie ging helaas eind jaren negentig uit elkaar. Inmiddels in men alweer zes jaar terug en scherper dan ooit. Eerder dit jaar werden Paradiso en TivoliVredenburg getrakteerd op een volledige uitvoering van het nieuwe muziekfilmproject van de heren en Down The Rabbit Hole krijgt een greatest hitset om je vingers bij af te likken. Voor een halflege tent geeft met name frontman Brett Anderson alles. Hij danst met de camera, staat meestal in het publiek en dweept over het podium alsof het opnieuw 1995 is. Hoogtepunten? Openingsstatement Europe Is Our Playground, hoewel niet benoemd onmogelijk los te zien van de Brexit, een vinnige versie van Animal Nitrate, het daarop volgende Trash en de euforisch gespeelde afsluiter Beautiful Ones Dieptepunt? Het aantal mensen dat in de Hotot staat. De tent is nog niet voor de helft gevuld. Het deert Suede niet, maar deze formatie had op ieder ander festival uiteraard een klein leger dertigplussers bijeen gekregen. Dat de jongere generatie de moeite niet neemt om naar deze fantastische band te kijken zegt meer over die generatie dan over Suede. Nog altijd een kwaliteitsstandaard in de Britpop.
DMA’s
Dat Britpop niet altijd uit Engeland hoeft te kunnen bewijzen DMA’s. De roem is de Australische formatie vooruit komen snellen; de heren klinken Britser dan de broertjes Gallagher en Damon Albarn bij elkaar, zien eruit als woonwagenkampbewoners uit Liverpool en – misschien toch het belangrijkste – namen een plaat op met het productieteam van Oasis. Oasis is in het geluid van het drietal (live uitgebreid naar een zestal) nooit ver weg, maar ook Australische invloeden van David McComb tot The Go-Betweens zijn duidelijk terug te horen in de heldere poprocksongs. De heren krijgen de Fuzzy Lop – naar eigen zeggen de grootste tent waar de formatie ooit heeft gespeeld – in elk geval goed vol met fans. Teksten van uitstekende tracks als Too Soon en Lay Down worden door het bij vlagen uitzinnige publiek meegezongen alsof het doorleefde Britpopklassiekers zijn. Het wapen van de Australiërs zit hem in de ook op plaat effectieve dynamiek. De formatie krijgt de Fuzzy Lop muisstil voor de goudeerlijke ballads als Delete en So We Know, maar is ook verantwoordelijk voor totale extase bij harde tracks als Melbourne en afsluiter Play It Out. Na een uur blijkt is de muziek van DMA’s dan ook vrij rommelig, niet afwisselend en weinig origineel, maar hoort de show uiteindelijk dankzij de hard-zachtdynamiek, de snedige teksten en de strakke live-uitvoeringen van het sowieso al indrukwekkende songmateriaal wél tot de boeiendste shows van het weekend. Band van het moment, met één been leunend in het verleden en met de ander als springplank naar een gouden toekomst.
Anohni
Over de afsluiter van dag drie van dit festival was dus vooraf al het nodige te doen, maar over het feit dat het verrassend was dat Anohni daar terechtgekomen is was iedereen het wel eens. Hoe je het ook wendt of keert, Anohni is een weinig bekende headliner. Zo is er allereerst een naamgevingsprobleempje; waar bij de meeste muziekliefhebbers de naam Antohny and The Johnsons – het vorige projectje van Anohni – nog wel bekend in de oren moet klinken, daar is van Anohni slechts één plaat uit. Die plaat is ook nog eens niet echt toegankelijk; ingewikkelde trapbeats van Hudson Mohawke, bijna net zo’n moeilijke soundcapes van Oneohtrix Point Never en diepzinnige teksten en de niet echt makkelijk in het gehoor liggende stem van Anohni – ooit bekend als Anthony Haggerty – zelf.
Je zou dan kunnen denken dat een artiest de show wat toegankelijker maakt voor een festivalpodium. Je zou ook kunnen kiezen voor een combinatie tussen Anohnitracks en bekender werk uit de Antohny and the Johnsons-tijd. Om maar met de deur in huis te vallen; Anhoni is wars van dat soort geintjes. Thema van de show is HOPELESSNESS, niet geheel toevallig ook de titel van de plaat, en de bedoeling is de bezoeker een ongemakkelijk confronterende ervaring te bieden. Dat lukt zelfs vóór de show begint al vrij aardig. Via het enorme beeldscherm achter het podium – dat we ook prima een installatiekunstwerk kunnen noemen – staart Naomi Campbell de amper voor een kwart gevulde Hotot traag dansend aan. Alsof alle hoop en de feestelijke vibe van het weekend in een halfuur uit je wordt gezogen, zo confronterend is de constante aanblik van de deinende Campbell.
Beklijvende préshow dus, maar echt dystopisch wordt het vanaf het Anohni en haar twee bandmaten (Oneohtrix Point Never stond zeker op het podium, maar we dachten ook muzikaal meesterbrein Hudson Mohawke te herkennen) gehuld in zwarte gewaden het minimalistische podium betreden. Op het podium ondertussen grote portretten van vrouwen, die monologen houden die we niet horen. De stem van deze ongehoorde vrouwen, dat is wat Anohni probeert te zijn. Ze is een spreekbuis voor pessimistische wereldbeelden en apocalyptische toekomstbeelden. Met name in de tweede helft van de show ondergaan de aanwezigen de keiharde realitycheck gelaten. De hopeloosheid, ontstaan door een groot systeem waar we allemaal iedere dag aan bijdragen wordt als een klap in je gezicht gesmeten door de zangeres en de vele vrouwen op de beelden. Anohni laat geen spaan heel van haar publiek.
Het mooiste is misschien wel afsluiter Drone Bomb Me, een persoonlijke begroeting van een burger naar een Amerikaanse drone. In al haar hevigheid is dat een van de mooiste tracks van het jaar tot nu toe. De show gaat in filosofische hevigheid en artistieke kaders dan voorbij aan alle criteria van muziek. Anohni is totaalkunst in de mooiste zin van het woord.
Aan het einde van Drone Bomb Me is het donker en verschijnt nog één nieuw gezicht op het scherm. Het is een van de meest indrukwekkende, meest getekende gezichten die ondergetekende ooit heeft gezien. Ze neemt ons mee in haar wereldbeeld, vraagt zich af of het goed gaat, of we voor- of juist achteruit gaan en of we niet gewoon zouden moet wakker worden, om de wereld een betere plek te maken. Als ze die woorden heeft uitgesproken verdwijnt ze van het scherm en is het stil. We hebben Anohni niet eens zien weggaan.
Daar gaat het niet om. HOPELESSNESS gaat over grotere dingen dan Anohni, zo lijkt me ons te willen vertellen. Met een dijk van een stem, een minimalistische, oogverblindende podiumopstelling en vooral een verhaal waar je een week later in je hoofd nog mee bezig bent sluit Anohni Down The Rabbit Hole op een onvergetelijke manier af.
Zo heftig, dat je eigenlijk niet eens meer naar Fun Lovin’ Criminals durft te gaan. Alleen die naam staat je al tegen als je goed naar Anohni hebt geluisterd.
Muzikaal bijna niet te beoordelen, maar als kunstproject genadeloos confronterend en buitengewoon inspirerend. Waardige, gedurfde afsluiter van een heerlijk festivalweekend.
Verslaggever Camiel van Houdt en fotograaf Michella Kuijkhoven waren afgeslopen weekend voor CounterCulture.nl op Down The Rabbit Hole. Meer foto’s zien van het festival? Check onze facebook. Naast het dagelijkse verslag op de website doen we live verslag van Down The Rabbit Hole via twitter. Benieuwd naar wat we vonden van Dag 1 en 2? Check onze review’s van die dagen!
