Wanneer een plaat op het laatste moment veel jaarlijsten overhoop gooit, verdient dat album ook een waardige recensie. Bij ‘Purple’ van Baroness is dat zeer zeker het geval, met een prachtige zevende plaats in onze overall jaarlijst 2015. Na het heftige busongeluk tijdens hun tour, vreesden de fans voor het einde van de band. De nasleep van dat ongeluk in de UK leverde wel wat wisselingen in de bezetting op. Zowel drummer Allen Blickle als bassist Matt Maggioni verlieten na gebroken ruggenwervels de band, waardoor frontman John Baizley het enige overgebleven oorspronkelijke bandlid is. Niet gek als je de verklaring van Baizley leest: “Our bus accident left indelible marks, external and internal, physical and mental, you name it.” Ondertussen zijn de wonden geheeld en is Baroness terug met Purple, de kleur van verse kneuzingen. Zowaar op hun eigen, recent opgerichte, label Abraxan Hymns. Het album heeft bovendien ook nog een mooi Nederlands tintje. Het prachtige artwork is door Baizley (hoes) en de Leidenaar Marald van Haasteren (booklet) verzorgd.
Na een mini-intro op keyboard maakt ‘Morningstar’ meteen duidelijk dat Purple meer raakvlakken heeft met eerder werk Red en Blue dan met het meer ingetogen Yellow & Green dat vlak voor het ongeluk uitgebracht werd. Aangezien Baizley’s arm bijna geamputeerd was na het ongeluk, lag dat ook in de lijn der verwachting. De artiest Baizley verweeft zijn persoonlijke gevoelens ook op dit album op prachtige wijze met de muziek en het artwork. Het is echter allerminst een one-man-show. Het viertal, met Peter Adams en nieuwelingen Nick Jost op bass en keyboards en Sebastian Thomson op drums, klinkt als een geoliede machine. Dat deze formatie na het herstel de Yellow & Green tour afgemaakt heeft, waarbij ook nummers van dat album al behoorlijk stevig klonken, heeft zeker haar vruchten afgeworpen. Vooral de ijzersterke riff van ‘Morningstar’ blijft hangen.
De band wordt door critici wel eens beticht te mainstream te zijn om voor metal door te kunnen gaan. ‘Shock Me’ zou hier een voorbeeld van kunnen zijn. Maar ook dit nummer blinkt uit in compositie, opbouw en de enorme gelaagdheid van de muziek. Als deze combinatie van southern rock en metal met hier en daar psychedelische, stoner en folk invloeden geen metal is, wat is dan ondertussen niet ‘mainstream’. Ook op dit album lukt het Baroness daarnaast weer om enorm beklijvende teksten te produceren. Wat dat betreft doet het krachtige ‘Try to Disappear’ denken aan bijvoorbeeld ‘Take My Bones Away’. ‘And as my lungs deflate / you help me suffocate / we have no need to breathe / you tried to disappear / so long / i followed you’ blijft na een luisterbeurt direct hangen. De Maiden-achtige solo halverwege de track maakt het geheel compleet.
In ‘Kerosene’ waan je jezelf in die val van 9 meter. Een van de quotes van Baizley over de desastreuze val past naadloos bij dit nummer: “there was blood, glass and diesel fuel everywhere.” En in die poel van ellende overheerste het euforische gevoel om nog hier in het aardse te zijn. Prachtig subtiel gitaarspel met een psychedelische ondertoon staan centraal in dit ogenschijnlijk iets ingetogener nummer in het oog van de storm. Door de pakkende opbouw en gelaagdheid van de tracks is het instrumentale ‘Fugue’ een fijn rustmoment om je op te maken voor de tweede helft.
Met ‘Chlorine & Wine’ werden de fans maanden geleden al opgewarmd voor de release. Een tekst vol met medicijnen, herstel en hoop. Wederom zo een mooi voorbeeld waarvan de teksten zich direct een weg vinden naar je hersenpan. Alle registers gaan nog een keer open in ‘The Iron Bell’ waarin metalriffs, klassieke hardrock en korte solo’s zich in perfecte harmonie begeven. ‘Just sit back and enjoy the ride’ als Baroness met ‘Desperation Burns’ nog een keer flink gas geeft om die laatste frustraties er uit te gooien. Slotstuk ‘If I Have to Wake Up (Would You Stop the Rain?)’ bezorgd al snel kippenvel. Ook hier lijken de emoties in de aftermath van het ongeluk van af te druipen. Beklemmend, maar tegelijkertijd prachtig mooi en hoopvol. Dit was een waardige afsluiter geweest, maar helaas volgt nog de volstrekt overbodige outtro ‘Crossroads of Infinity’.
Zoals uit de review duidelijk blijkt, luistert Purple als een soort verwerkingsproces, maar dan wel op de meest prachtige, haast poëtische, manier tot uitvoering gebracht. Purple is een dijk van een plaat. Eentje waar je na 43 minuten ook even van bij moet komen. Wellicht het sterkste werk van de heren ooit. En dat is gezien de recente historie een enorm puike prestatie. Ook het nieuwe kwartet heeft na het afronden van de Yellow & Green tour een uitstekende live reputatie opgebouwd, dus het is nu al uitkijken naar een optreden. Het zal druk zijn op De Helling op 23 maart!